Ngày nay, sự bùng nổ các phương
tiện thông tin truyền thông đã giúp cho độc giả dễ dàng tiếp cận nguồn
thông tin phong phú và đa dạng, nhanh chóng và kịp thời, diễn ra mọi
lúc, mọi nơi. Tuy nhiên, sự xuất hiện những tin tức giật gân, câu khách
kiểu "lá cải" của một số tờ báo trong nước đã tạo định hướng dư luận
không tốt cho xã hội. Xung quanh vấn đề này, GD&TĐ đã có cuộc trao
đổi với PGS.TS Đinh Hường - Nguyên Chủ nhiệm Khoa Báo chí (Trường ĐH
KHXH&NV, ĐHQG Hà Nội).
Thời gian gần đây, một số tờ báo do
chạy theo thị hiếu tầm thường của độc giả đã “lá cải hóa” tin tức khiến
nội dung thiếu lành mạnh, sai sự thật. Ông đánh giá như thế nào về hiện
tượng này?
 |
| PGS. TS Đinh Hường |
- Ở nước ta không có khái niệm báo chí
“lá cải” nhưng trên thực tế vẫn xuất hiện những tin tức giật gân, câu
khách. Tuy nhiên, cũng có những tờ báo chính thống, nghiêm túc đâu đó
vẫn có tí chút tin tức “lá cải” để hấp dẫn thị hiếu bạn đọc nhưng ở mức
độ nhất định. Ngược lại, có những tờ báo tuy gọi là báo “lá cải” nhưng
cũng có những tin hấp dẫn, tin hay, đáp ứng nhu cầu thông tin cho con
người. Thế nhưng, ở nước ta vẫn có tính chất phê phán báo “lá cải” chứ
chưa nhìn nhận vấn đề này một cách khách quan.
Điều này cho thấy, xác định ranh giới
giữa báo lá cải và không lá cải nhiều khi rất khó, bắt buộc phải nhìn
vào nội dung thực tế, cụ thể mà thông tin đó đem lại cho độc giả như thế
nào. Nhất là trong xã hội hiện đại ngày nay, cùng với việc bùng nổ các
phương tiện thông tin truyền thông thì sự xuất hiện của báo “lá cải” là
một thực tế không thể phủ nhận hay triệt tiêu vì nó có tính chất thông
tin, đáp ứng nhu cầu thông tin chính đáng của con người. Vấn đề ở chỗ
mức độ, liều lượng thông tin “lá cải” được phép đưa như thế nào cho phù
hợp.
Vậy theo ông, mặt trái của tin tức “lá cải” sẽ tác động đến dư luận như thế nào, đặc biệt là với thế hệ trẻ?
- Trong thời gian gần đây, bên cạnh hoạt
động thông tin lành mạnh của phần lớn các cơ quan báo chí đã xuất hiện
một số ấn phẩm báo chí “lá cải”, ảnh hưởng tới hoạt động thông tin
truyền thông. Đặc biệt, những tin tức giật gân câu khách này đã gây hiểu
lầm cho độc giả, nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên. Phần lớn các ấn
phẩm này có nội dung không lành mạnh, đa số bài viết đều phản ánh mặt
trái của xã hội, chạy theo thị hiếu tầm thường, sai với tôn chỉ mục đích
báo chí cách mạng nước ta.
Có thể thấy, một số sản phẩm báo chí,
nhất là báo mạng thời gian gần đây đưa tin đầy gam màu tối, mô tả toàn
chuyện tội ác, bạo lực, hở hang, mê tín dị đoan, thần bí, trái thuần
phong mỹ tục... nhằm thu hút thị hiếu tầm thường, sự tò mò của một bộ
phận bạn đọc. Những thông tin “lá cải” này có phần thiếu tính giáo dục
con người. Nếu thông tin sai sự thật còn gây ra những hậu quả khôn
lường.
 |
| Người làm báo cần giữ vững bản lĩnh nghề nghiệp, phẩm chất đạo đức trong quá trình tác nghiệp Ảnh: T.Thanh |
Để quản lý tốt những thông tin “lá cải” cần có những giải pháp gì, thưa ông?
- Sự xuất hiện báo “lá cải” là nhu cầu
thực sự khách quan, đặc biệt trong xã hội thông tin toàn cầu hiện nay.
Theo tôi, để quản lý tốt báo “lá cải” cần có hệ thống đồng bộ từ con
người đến chính sách. Gốc là người làm trực tiếp, sau là hệ thống đồng
bộ từ quản lý đến chế tài quản lý, có khen, có thưởng.
Trước tiên, chính đội ngũ phóng viên,
biên tập viên, biên dịch viên là người trực tiếp tiếp cận với cuộc sống,
cũng là những độc giả, người kiểm soát thông tin đầu tiên. Do đó, đòi
hỏi lực lượng này phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, làm nghề
chuyên nghiệp, có ý thức và biết nhạy cảm chính trị, có đạo đức nghề
nghiệp, có hiểu biết, được đào tạo cơ bản, có tay nghề. Ngày nay, nhiều
khi thấy tin nóng, một bộ phận người làm báo a dua đưa tin theo mà không
lường hết tác hại của tin “lá cải”.
Vậy, công tác đào tạo sinh viên báo chí
hiện nay cần chú trọng nội dung gì để chống “lá cải hóa” trong hoạt động
nghề nghiệp của những nhà báo tương lai?
Trong quá trình đào tạo sinh viên báo
chí, chúng tôi luôn nhắc nhở các em nguyên tắc, chức năng, nhiệm vụ và
đạo đức nghề báo... Mặc dù, trong học tập các em thấm nhuần “lời dạy”
nhưng thực tế khi ra trường đi làm, các em hướng theo thực tế, nên vẫn
có độ chênh. Tuy nhiên, những em được đào tạo bài bản, có hiểu biết cơ
bản sẽ ý thức được mức độ, tác động của thông tin mình đưa ra, để lường
trước được việc mình cần làm. Ngược lại, những sinh viên đào tạo không
bài bản, bản lĩnh chính trị kém, không có nhạy cảm nghề nghiệp dễ bị
cuốn theo những tin tức “lá cải".
-----------------------------------------------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét