Ông Trần Nguyên, phụ trách Viện Dưỡng lão Nghệ sỹ cho biết: “Cứ hàng tháng, rồi các dịp lễ, Tết, các nghệ sĩ già bỗng như trẻ lại, với áo mão, cân đai, công hầu khanh tướng… phục trang và hóa trang đầy đủ, lấy chút tàn hơi để diễn các trích đoạn cải lương, hát bội cho đỡ nhớ nghề, nhớ ánh đèn sân khấu một thời…”.
 |
|
Ca sĩ Mỹ Tâm đến chúc Tết, chung vui với các nghệ sĩ già tại Viện Dưỡng lão Nghệ sỹ vào dịp Tết vừa qua.
|
Tiết trời vẫn còn Xuân, ngồi ở dãy ghế đá của Viện Dưỡng lão Nghệ sỹ (nằm sâu trong con hẻm 314/65, Âu Dương Lân, phường 3, quận 8, TP HCM), thi thoảng tôi bắt gặp vài nghệ sỹ già ra vào vẫn son phấn trang điểm. Nơi đây là ngôi nhà chung của khoảng 20 nghệ sĩ già (trên 70 tuổi), neo đơn từ hàng chục năm nay. Nghệ sĩ Lệ Thẩm trần tình “son phấn từ thời bước lên sân khấu cũng đã quen, mà trang điểm đôi chút cũng làm gợi nhớ một thời ca hát”.
Còn nghệ sĩ Trường Sơn (tên thật là Nguyễn Văn Sơn, 75 tuổi) kể, ngày xưa, cứ năm hết Tết đến thì người dân Nam bộ đều dành thời gian cho các hoạt động giải trí đặc sắc, mà đi xem hát, xem tuồng cải lương là nét văn hóa truyền thống có từ lâu đời. Suốt quãng đời hoạt động nghệ thuật, những nghệ sĩ đều mang hương vị mùa xuân đến cho mọi người mà quên mất Tết của bản thân mình. Nhắc lại những năm tháng vàng son, nghệ sĩ Trường Sơn bồi hồi: “Hồi đó, trên 20 tháng Chạp là các ông bầu đã cho ngưng công diễn để các nghệ sĩ nghỉ ngơi vài ngày. Các bộ phận khác thì mỗi người một tay chuẩn bị đón năm mới như: người sơn lại bảng hiệu, người trang hoàng bàn thờ Tổ, người lo tập tuồng Tết… Cứ thế cho đến đêm 30 thì cả đoàn cùng ngồi với nhau để cúng rước Tổ. Sau giây phút thiêng liêng đó, họ đều biết, giờ là lúc phải hoạt động hết công suất. Vì số lượng người xem quá đông nên trong một ngày phải chia ra nhiều suất diễn. Suất sáng, suất trưa, suất tối, suất đêm. Có hôm, đã 12 giờ khuya, cả đoàn đều mệt lả, nhưng bà con ái mộ quá, không chịu về, cứ yêu cầu hát nữa cho họ nghe. Nghiệp cầm ca, được sự ưu ái của khán giả là niềm hạnh phúc nên cả đoàn cố gắng phục vụ tới tận 4 giờ sáng hôm sau. Tới khi người xem hoan hỉ ra về thì đoàn hát ai nấy cũng ỉu xìu vì mệt”.
Trót mang cái nghiệp vào thân
|
Chia tay Viện Dưỡng lão nghệ sĩ, chúng tôi rơi nước
mắt khi thấy cảnh nghệ sĩ Tám Lang đang dìu nghệ sĩ Bạch Yến từ trong
nhà ra sân sưởi nắng chiều. Nghệ sĩ Trường Sơn cười xòa và nói: “Đi cạnh
nhau từ khi tóc còn xanh, giờ tóc đã bạc cả rồi, chỉ còn cái tình, cái
nghĩa mà sống với nhau”.
|
Có nhiều người lang bạt kỳ hồ, rong chơi tới lúc bạc đầu thì mới giật mình nhận ra mình không có một mái nhà, điển hình như nghệ sĩ Ngọc Đáng. Nghệ sĩ Thiên Kim thì khác, có năm người con, trong đó có ba người làm ăn, sinh sống tại TP HCM, nhưng người nào cũng nghèo khó nên bà không muốn trở thành gánh nặng cho con cháu. Mặt khác, sống với chúng buồn hơn là sống ở mái nhà toàn nghệ sĩ này nên bà “xí phần” trong Viện Dưỡng lão Nghệ sỹ cũng được 11 năm nay. Hay như trường hợp nghệ sĩ Ngọc Đáng có hai con thì đều định cư ở nước ngoài. Dù những đứa cháu vẫn sinh sống ở TPHCM, kinh tế đều khá nhưng khi chúng tôi hỏi thì bà khẳng định “vào đây vui hơn”.
Con tằm trọn kiếp nhả tơ
Mỗi năm hai lần, vào dịp Tết và rằm Trung thu, Viện Dưỡng lão Nghệ sỹ lại tổ chức hát tuồng, cải lương, mà các đào chánh, kép phụ… chính là những ông lão, bà lão nghệ sĩ đầu đã bạc phơ. Chính điều này làm cho họ vô cùng hạnh phúc, cho họ sống lại quá khứ huy hoàng một thời, có người khi đóng không cầm được nước mắt sung sướng.
Nghệ sĩ Lệ Thẩm vui vẻ kể, Tết rồi, ca sĩ Mỹ Tâm cùng một số nghệ sĩ khác đã ghé thăm, tặng quà rồi chúc Tết các các nghệ sĩ nghèo tại Viện. Cô đã ôm đàn hát gần 3 giờ để chia sẻ, chung vui với các nghệ sĩ già, cô đơn. Khi tâm sự với chúng tôi, ai cũng đau nỗi đau nghề khi nghệ thuật cải lương đang mai một dần. Nhưng đến giờ, vẫn còn những người nhớ đến cái Viện dưỡng lão nghệ sĩ này, âu cũng là niềm vui, niềm an ủi đối với họ.
Kể từ khi thành lập cho đến nay, Viện Dưỡng lão
Nghệ sỹ đã đón tiếp hàng chục người nhưng trong số đó, có hơn 20 nghệ sĩ
vì già yếu, bệnh tật đã qua đời. Mỗi cuộc chia ly là biết bao nước mắt
của những người ở lại rơi xuống. Dẫu biết “sinh lão bệnh tử” là quy luật
tất yếu của cuộc đời nhưng ai cũng coi người vừa ra đi là một nỗi mất
mát lớn lao, bởi lẽ họ đã quen biết, cùng chung tiếng hát lời ca gần như
trọn vẹn một đời, coi nhau còn hơn anh em ruột thịt. Lão nghệ sĩ hài
Trường Sơn dẫn chúng tôi đi xem bàn thờ của những người nghệ sĩ quá cố.
Trong số di ảnh dài của những nghệ sĩ qua đời, có di ảnh của cố nghệ sĩ
Phùng Há, cây cổ thụ của sân khấu cải lương Nam bộ một thời.
-----------------------------------------------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét