Trong
thời đại công nghệ số, dường như không một bi kịch học đường nào thoát
được tai mắt báo chí cùng "lưới cộng đồng lồng lộng”, dấy lên bao nỗi
phẫn nộ, ngạc nhiên, đau xót. Liên tiếp các tai họa làm xấu mặt học
đường tuần này phải kể tới vụ thầy trò đánh nhau trên bục giảng ở Bình
Định, học sinh Quảng Bình đội mưa rét cắt da cầm cờ chờ đón đoàn Thứ
trưởng, tâm thư gửi Chủ tịch nước của học sinh Hà Nội chưa có hộ khẩu bị
đình chỉ học...
Thay vì hở đâu vá đấy, vấn đề là
ngành giáo dục cùng xã hội đang và sẽ ứng phó thế nào để giải quyết tận
gốc những thảm họa đó? Cách "cứu hộ” đạo đức học đường như lâu nay liệu
có tương thích trong "trận đánh lớn” đổi mới căn bản và toàn diện
GD&ĐT?
Một tháng trước TAND quận Thủ Đức đã
mở phiên tòa lưu động xét xử hai bảo mẫu Đông Phương và Thiên Lý về tội
"hành hạ người khác”. Hôm đó ngày 20-1 thì hôm sau ngày 21-1, tại trường
THPT Nguyễn Huệ, Tây Sơn, Bình Định xảy ra vụ thầy giáo và hai học sinh
đánh nhau mà clip ghi lại cảnh tượng khá dã man. Câu hỏi đặt ra là vị
thầy tên là Tuấn tát trò đó có theo dõi TV và báo chí, có biết từ giữa
tháng 12-2013, những đoạn clip ghi cảnh bảo mẫu điểm giữ trẻ Phương Anh
bạo hành trẻ dã man đã khiến dư luận vô cùng phẫn nộ? Đành rằng việc tát
học sinh thô bạo trước mắt cả lớp xuất phát từ những sự căng thẳng hoặc
từ một nguyên cớ nào đó của ông thầy trẻ, nhưng dưới góc độ pháp luật
đó thực sự là hành vi bạo hành. Cùng một hiện tượng "bạo hành” mà bảo
mẫu ra tòa, thầy giáo chỉ kiểm điểm, hoặc cắt hợp đồng, kỷ cương phép
trường phép nước đã nghiêm chưa?
Đúng như PGS, TS Tâm lý học Huỳnh Văn
Sơn phân tích sâu sắc, bạo lực là sự bế tắc trong giáo dục. "Đành rằng
thầy sai hoàn toàn nhưng những đạo nghĩa ở đời, những kỹ năng sống có
phải là hoàn toàn "đi vắng”? Khi mọi luân lý bị phá vỡ, khi những chuẩn
mực ứng xử bị thiêu cháy, khi mọi giá trị đạo đức – nhân văn của hành vi
đi vắng thì chuyện thầy đánh trò không còn dừng ở cái đau giản đơn khi
bị phản kháng mà đó là sự phản kháng về văn hóa, về quan điểm, về hàng
loạt những vấn đề có liên quan…Học trò sẽ đau vì mình bị xử bằng cái
đánh. Còn thầy giáo cũng đau cả đời vì sự bế tắc trong biện pháp giáo
dục. Đó là biểu hiện của sự non kém về bản lĩnh sư phạm, nghệ thuật ứng
xử sư phạm…”, PGS, TS Huỳnh Văn Sơn viết.
Những phân tích "đi thẳng vào trái
tim” như vậy của các chuyên gia, nhà giáo có tâm và có tài đã bao giờ
được các trường sư phạm quan tâm lưu giữ, chắt lọc đưa vào giáo trình,
giáo án chuyên ngành sư phạm? Đã bao giờ được các cấp quản lý nhà trường
từ phổ thông tới đại học đưa ra thảo luận trong các giờ giảng chính
khóa, ngoại khóa, hay đó mãi chỉ là việc của công luận, dậy sóng một
thời gian rồi bị bão thông tin cuốn chìm vào quên lãng?
Cũng như nghề y, nghề giáo không thể
dung nạp những người thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc bản thân, thiếu sự
cân nhắc hành vi. Nếu những nhà giáo trẻ mới vào nghề đã thể hiện chất
"dã man” mà được làm ngơ xử nhẹ, loại "điển hình” này ắt sẽ tự phát nhân
lên như nấm độc. Như bấy lâu nay hiện tượng giáo viên đánh học sinh gây
thương tích không còn là hiếm. Sa thải khỏi nghề những kẻ như vậy thực
ra cứu chính họ, chứ không chỉ cứu xã hội.
Nhưng kỷ luật, sa thải chỉ là giải
pháp ứng phó tình thế, rách thì vá. Mô hình giáo dục của chúng ta cần sự
thay đổi. Nhà nước phải có những chính sách "cứu hộ” rõ ràng để thúc
đẩy chất lượng nhân sự ngành sư phạm, thay vì chỉ miễn giảm học phí như
lâu nay. GS Trần Hữu Tá cũng lên tiếng cảnh báo từ sự việc đau lòng này.
Ông viết: "Sự cố nói trên là một tín hiệu báo động khẩn thiết về trình
độ người thầy – trước hết là lòng yêu trẻ, là đạo đức nghề nghiệp; về
chất lượng đào tạo học sinh – trước hết là nhân cách chứ không phải
trình độ văn hóa”…
Với vụ hàng chục học sinh trường
Trung cấp Luật Đồng Hới (Quảng Bình) đội mưa rét như cắt da sáng 19-2
vẫy cờ đón Thứ trưởng, "cái ác” của người thầy lại được khoác tấm áo
thiện – đứng dưới mưa rét là tình cảm biết ơn của thầy trò trường, như
con cái với cha mẹ. Có người lo ca "đứng lạnh” này còn nguy hơn ca "đánh
trò” bởi ca sau người thầy nhận ngay ra mình sai, còn ca trước thầy hồn
nhiên "phủi trách nhiệm”, ngụy biện các kiểu cho cái phản cảm, cái dở
của mình … Quả sẽ rất khó đưa tòa những vụ bạo hành chìm, bạo hành tinh
thần, nhưng một loạt tai họa học đường đã và đang cho thấy sứ mệnh đổi
mới căn bản toàn và diện GD&ĐT là phải nhận chân bộ mặt thật của cái
ác, cái xấu đang ẩn náu và biến tướng, mới có thể thành công khâu đột
phá - tư duy quản lý giáo dục.
Những bi kịch học đường cũng là cơ
hội để ngành giáo dục đặt những câu hỏi mở cho giáo viên học sinh phải
suy nghĩ, bởi trong cuộc sống không phải cái gì cũng cho câu trả lời lập
tức. Điều quan trọng là thế hệ trẻ cần được dạy rằng không thể lúc nào
cũng nói vâng, mà cần được khích lệ để hiểu rằng họ hiểu biết hơn thế hệ
trước. Đây hy vọng là động lực giúp thế hệ trẻ có ý thức giám sát, phản
biện từ trong nhà trường – tố chất quan trọng góp phần giảm thiểu những
thảm họa trong cuộc sống.
-----------------------------------------------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét