Với
Quyết định dừng tuyển sinh 207 ngành đào tạo ĐH trong kỳ tuyển sinh
2014 lần này, Bộ GD-ĐT cho biết con số này so với thực tế là ít hơn
nhiều, vì Bộ đã cân nhắc tới các trường đặc thù và cũng chưa rà soát đến
các trường cao đẳng. Trong 71 cơ sở giáo dục ĐH có ngành đào tạo bị
tuýt còi lần này có cả những trường ĐH lớn, có những ngành một thời nổi
tiếng về chất lượng nhưng nay yếu dần do không có đội ngũ thay thế đủ
mạnh, thậm chí không đủ điều kiện đào tạo tiếp. "Đây là điều rất đáng
tiếc”, Thứ trưởng Bùi Văn Ga chia sẻ. Đáng tiếc và không nhầm lẫn.
Đúng như GS Pierre Darriulat - nguyên
Giám đốc nghiên cứu Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) từng nhận
xét, ở Việt Nam ai cũng muốn đi học ĐH, bởi đây là con đường để đạt
được sự thừa nhận của xã hội. Tuy nhiên, theo ông, ĐH không phải dành
cho tất cả. "Nhiều sinh viên không đủ trình độ đã cản trở những người
khác giỏi hơn có cơ hội được đào tạo xứng đáng. Chúng ta phải tạo điều
kiện cho những tài năng xuất sắc nhất phát triển, hình thành một tầng
lớp tinh hoa. Bởi không thể đào tạo thành công tất cả mọi người và khiến
họ tin rằng chỉ sau vài năm học ĐH là họ sẽ thành công, sẽ trở nên giàu
có. Điều đó là không thể”, GS nói.
Vẫn theo GS Pierre Darriulat, để cải
thiện chất lượng đào tạo và nghiên cứu, Nhà nước cần tăng lương cho các
giảng viên và những người nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, nếu nhìn vào
đội ngũ những người làm khoa học hiện nay đông mà không mạnh, sẽ hiểu
không dễ gì thực thi theo khuyến cáo của vị GS này, dù năm qua Nhà nước
có nhiều chính sách mới để cải thiện chất lượng đào tạo và nghiên cứu.
PGS.TS Lê Huy Hàm, Viện trưởng Viện Di
truyền cho biết, theo các chuyên gia Nhật Bản và Đức, Việt Nam hiện có
tới 600 viện nghiên cứu; 1.670 tổ chức KHCN Trung ương và địa phương là
quá nhiều và quá lãng phí với một đất nước GDP dưới 200 tỉ USD. Nền khoa
học nước ta phải nuôi quá nhiều người trong đó có không ít người không
thực sự làm khoa học, chưa kể có không ít tiêu cực trong xét duyệt,
nghiệm thu các đề tài, chương trình nghiên cứu, mua sắm trang thiết bị,
làm sao mà nâng cao hiệu quả họat động khoa học được. Dù ai cũng biết
điều này làm lãng phí năng lực người tài, dung dưỡng những kẻ "ăn bám
triền miên”.
Bộ KH&CN cần kiên quyết sàng lọc
đội ngũ nhân sự trong giới khoa học, ít ra cần có những động thái mạnh
tay như Bộ GD&ĐT dừng tuyển sinh 207 ngành đào tạo ĐH trong kỳ tuyển
sinh tới, dù điều này chắc chắn cũng khiến nhiều nhà khoa học dỏm mất
đi chỗ đứng tìm cách lý sự đủ điều, làm mưa làm gió, phê phán bắt lỗi cơ
quan ra quyết định. Trong xu thế giám sát phản biện ngày càng được Nhà
nước tin cậy "ủy thác” giao phó cho giới khoa học, các hội đồng khoa học
các cấp cần chuyên nghiệp và minh bạch hơn, phát hiện kịp thời những
sai phạm trong các đề tài nghiên cứu, loại khỏi đội ngũ những người yếu
kém cản trở những người khác giỏi hơn có cơ hội được đầu tư xứng đáng.
Nếu khoa học và giáo dục không hình
thành được một tầng lớp tinh hoa, tạo điều kiện cho những tài năng xuất
sắc nhất phát triển, lại thiếu chế tài xử lý nghiêm khắc mọi trường hợp
vi phạm chuẩn mực, e việc chảy máu chất xám, lãng phí chất xám cứ mãi là
"bài ca bất diệt”.
-----------------------------------------------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét